Do kompetencji Prezesa UOKiK należy wydawanie decyzji wyrażających lub odmawiających wyrażenia zgody na dokonanie koncentracji poprzez połączenie lub przejęcie jednego podmiotu przez drugi. Choć decyzje te mają ogromny wpływ nie tylko na podmioty, których bezpośrednio dotyczą, ale także na wiele innych (np. bezpośrednich konkurentów), to obowiązujące przepisy przewidują jedynie bardzo ograniczone możliwości wzruszenia tych aktów oraz udziału w postępowaniu przed ich wydaniem.
Co do zasady, wynikającej z art. 28 k.p.a., stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Należy jednak zauważyć, że przepisy prawa antymonopolowego wprowadzają bardzo istotny od niej wyłom. Według art. 94 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (dalej jako uokik) w postępowaniu w sprawach koncentracji stroną jest każdy, kto zgłasza zamiar koncentracji. Status strony przysługuje jedynie zatem jedynie tzw. czynnym uczestnikom koncentracji, a więc tym podmiotom, które tej koncentracji chcą dokonać; jak wskazał Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (sygn. XVII AmA 45/20) stronami nie będą więc pozostałe podmioty uczestniczące w koncentracji, w tym w szczególności jej bierni uczestnicy (np. przedsiębiorcy, nad którymi przejmowana jest kontrola, czy których mienie jest nabywane, podmiot zbywający udziały, akcje), jak również podmioty, które mogą być zainteresowane wynikiem postępowania z uwagi na jego wpływ na ich sytuację faktyczną lub prawną (np. konkurenci uczestników koncentracji, czy ich kontrahenci). Co za tym idzie, podmioty zainteresowane danym rozstrzygnięciem mogą jedynie wyrażać w postępowaniu przed Prezesem UOKiK niezobowiązującą opinię oraz nie przysługuje im prawo wniesienia odwołania do sądu antymonopolowego. Choć w doktrynie i orzecznictwie wyrażano odmienne stanowisko, w postępowaniu zakończonym wydaniem zgody na przejęcie przez Polski Koncern Naftowy ORLEN S. A. z siedzibą w Płocku kontroli nad Polska Press sp. z o.o.,
Prezes UOKiK nie dopuścił do udziału nawet organizacji pozarządowych, podnosząc, że art. 31 § 1 pkt 2 k.p.a. w związku z art. 83 uokik nie ma zastosowania w postępowaniach przez Prezesem UOKiK w sprawach koncentracji. Jakie są zatem prawne możliwości wzruszenia decyzji organu antymonopolowego przez podmioty niebędące bezpośrednio stroną? Obecnie, poza samymi stronami, takie uprawnienie można przypisać prokuratorowi, organizacjom pozarządowym (choć tu funkcjonują i odmienne poglądy), rzecznikom praw konsumentów oraz Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Jak widać na wspomnianym powyżej przykładzie przejęcia Polska Press, RPO na tyle skutecznie zaskarżył decyzję Prezesa UOKiK, że doprowadził nawet do wstrzymania jej wykonania, na razie nieprawomocnie. Strona zainteresowana wniesieniem odwołania może złożyć wniosek do któregoś z uprawnionych podmiotów do działania na jej rzecz.
