Nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu weszła w życie w dniu 15 maja 2021 roku. W związku z poszerzeniem zakresu podmiotowego ustawy, więcej przedsiębiorców będzie objętych definicją instytucji obowiązanej. Istotne zmiany dotyczą także zasad stosowania środków bezpieczeństwa finansowego oraz weryfikacji danych zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), w tym wprowadzenia możliwości nałożenia kary pieniężnej na beneficjenta rzeczywistego, który nie dopełnił obowiązku dostarczenia stosownych informacji podmiotowi obowiązanemu.
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (dalej: „UAML”) wprowadzona do polskiego porządku prawnego od 15 maja 2021 roku obejmuje m.in.:
- rozszerzenie listy instytucji obowiązanych o przedsiębiorców (i) prowadzących działalność związaną z obrotem i przechowywaniem dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków, w zakresie transakcji o wartości co najmniej 10.000 euro oraz (ii) świadczących porady w sprawach podatkowych, ale nie będących doradcami podatkowymi (choć przepisy odnoszące się do powyższych przedsiębiorców wchodzą w życie dopiero z dniem 31 lipca 2021 roku),
- uszczegółowienie definicji (i) beneficjenta rzeczywistego poprzez wskazanie, że w przepisie chodzi o „każdą osobę fizyczną” oraz (ii) osoby zajmujące eksponowane stanowisko polityczne poprzez wyłączenie z tej definicji stanowisk średniego i niższego szczebla,
- doprecyzowanie zasad dotyczących stosowania przez instytucje obowiązane środków bezpieczeństwa finansowego,
- podwyższenie progu pozwalającego na odstąpienie od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego w odniesieniu do kwoty maksymalnej przechowywanej elektronicznie z 50 na 150 euro (szczegóły w tym zakresie opisywaliśmy już w poprzednim artykule na temat UAML),
- konieczność stosowania wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego przez instytucje obowiązane w stosunku do transakcji związanych z państwem trzecim wysokiego ryzyka, poprzez „podejmowanie dodatkowych czynności”, wprowadzenie „zintensyfikowanych obowiązków związanych z przekazywaniem informacji lub raportowaniem transakcji” oraz ograniczenie takich stosunków gospodarczych lub transakcji,
- nałożenie na podmioty prowadzące działalność związaną z obrotem walutami wirtualnymi obowiązku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego również w odniesieniu do transakcji okazjonalnych o równowartości 1.000 euro lub większej, przeprowadzanych z wykorzystaniem waluty wirtualnej,
- skrócenie okresu przechowywania przez instytucje obowiązane dokumentów i informacji uzyskanych w wyniku stosowania środków bezpieczeństwa finansowego – po nowelizacji termin 5-letni biegnie od dnia zakończenia stosunków gospodarczych z klientem lub od dnia przeprowadzenia transakcji okazjonalnej, a nie jak dotychczas od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym zakończono takie stosunki gospodarcze lub przeprowadzono transakcje okazjonalne,
- rozszerzenie kręgu podmiotów objętych obowiązkiem zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych – o dotychczas pominięte spółki partnerskie, a także europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki europejskie, spółdzielnie, w tym spółdzielnie europejskie, stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego oraz fundacje. Do powyższej listy należy także włączyć powiernika (lub osobę o stanowisku równoważnym) trustu (i) mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub (ii) nawiązującego stosunki gospodarcze lub nabywającego nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,
- możliwość nałożenia kary pieniężnej na beneficjenta rzeczywistego, który nie dopełnił obowiązku dostarczenia instytucji obowiązanej wszystkich informacji oraz dokumentów niezbędnych do zgłoszenia/aktualizacji do CRBR, do wysokości 50.000 zł. Nowe przepisy UAML przewidują także karę pieniężną w wysokości do 100.000 zł dla podmiotów (i) prowadzących działalność na rzecz spółek lub trustów, bez uzyskania stosownego wpisu do rejestru takiej działalności oraz (ii) prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych bez uprzedniego uzyskania wpisu do odpowiedniego rejestru,
- konieczność odnotowania rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w CRBR a ustalonymi przez instytucję obowiązaną informacjami o beneficjencie rzeczywistym klienta. W przypadku potwierdzenia odnotowanych rozbieżności instytucja obowiązana jest zobligowana przekazać organowi właściwemu w sprawach CRBR zweryfikowaną informację o tych rozbieżnościach wraz z uzasadnieniem i dokumentacją dotyczącą odnotowanych rozbieżności.
