W dniu 13 października 2019 roku w życie wejdą przepisy Rozdziału 6 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej również jako ustawa AML). Przepisy te przewidują utworzenie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, nakładając na spółki handlowe nowe dodatkowe obowiązki informacyjne.
Zgodnie z przepisami art. 55-71 oraz art. 194-195 ustawy AML Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych prowadzony jest przez Ministra Finansów, jest nieodpłatny (zarówno dla podmiotów obowiązanych do składania informacji, jak i dla podmiotów zainteresowanych pozyskaniem informacji z Rejestru) i jawny. Na dzień przygotowania niniejszego wpisu nie jest jeszcze dostępny do wglądu system informatyczny obsługując Rejestr.
Kto musi ujawnić beneficjenta?
Do składania zgłoszeń beneficjentów rzeczywistych zobowiązane zostały:
- spółki jawne – w praktyce obowiązek spoczywa na wszystkich wspólnikach prowadzących sprawy spółki,
- spółki komandytowe – w praktyce obowiązek spoczywa na wszystkich komplementariuszach spółki,
- spółki komandytowo-akcyjne – w praktyce obowiązek spoczywa na wszystkich komplementariuszach spółki,
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – w praktyce obowiązek spoczywa na wszystkich członkach zarządu,
- spółki akcyjne – w praktyce obowiązek spoczywa na wszystkich członkach zarządu.
Warto zauważyć, że wśród podmiotów obowiązanych do ujawnienia beneficjenta rzeczywistego nie znajdują się spółki partnerskie. W przyszłości powyższy katalog zostanie prawdopodobnie poszerzony o prostą spółkę akcyjną, którą przedstawiliśmy w jednym z ostatnich wpisów.
Co należy ujawnić?
Informacje podlegające zgłoszeniu do Rejestru obejmują:
- dane identyfikacyjne spółki obowiązanej do dokonania zgłoszenia,
- dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania spółki obowiązanej do dokonania zgłoszenia: (i) imię i nazwisko, (ii) obywatelstwo, (iii) państwo zamieszkania, (iv) PESEL albo datę urodzenia - w przypadku osób nieposiadających PESEL-u, (v) informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.
W jaki sposób dokonać zgłoszenia?
Osoby uprawnione do reprezentacji (członkowie zarządów spółek kapitałowych, wspólnicy spółek jawnych, komplementariusze spółek komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych) zgłoszeń dokonają za pomocą systemu informatycznego udostępnionego przez Ministra Finansów. Każde zgłoszenie opatrzone powinno zostać kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Na chwilę obecną nie jest jasne, czy zgłoszeń będą mogli dokonywać fachowi pełnomocnicy (adwokat, radca prawny). Przepisy nie przewidują obecnie takiej możliwości.
Kiedy dokonać zgłoszenia?
Zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego należy dokonać w terminie 7 dni od dnia:
- wpisu spółki do KRS,
- wpisu w KRS zmiany danych objętych obowiązkiem zgłoszenia
W przypadku spółek, które zostały wpisane do KRS przed dniem 13 października 2019 roku, obowiązek zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego należy wykonać w terminie do dnia 13 kwietnia 2020 roku.
Odpowiedzialność
- Odpowiedzialność karna – każde zgłoszenie zawiera oświadczenie o prawdziwości informacji, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Zgodnie z art. 233 Kodeksu karnego osoba składająca fałszywe zeznanie podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
- Odpowiedzialność cywilna – osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do Rejestru nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmian danych objętych wpisem do Rejestru, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.
