Doręczenie przedsiębiorcy pierwszego pisma w sprawie
W aktualnym stanie prawnym, w razie niemożności doręczenia pisma procesowego w sposób przewidziany w art. 135 KPC - art. 138 KPC, pismo przesłane za pośrednictwem operatora pocztowego należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób - w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć (art. 139 § 1 KPC).
Zgodnie z projektowanymi zmianami, jeśli stronie będącej przedsiębiorcą wpisanym w CEIDG nie można doręczyć pierwszego pisma w sprawie w sposób przewidziany w art. 135 KPC - art. 138 KPC lub art. 139 § 1 KPC, ze względu na nieujawnienie w CEIDG zmiany adresu do doręczeń, pismo to doręcza się na adres zamieszkania strony. W razie potrzeby doręczenia stronie pisma przez komornika sądowego (art. 139(1) KPC), koszty doręczenia obciążają tę stronę niezależnie od wyniku sprawy.
Należy podkreślić, iż zmiana ta ma dotyczyć wyłącznie w zakresie doręczenia pierwszego pisma w sprawie. W zakresie dalszych pism, jeżeli adres do doręczeń w CEIDG jest aktualny, a przedsiębiorca nie odbierze przesyłki, to nastąpi skutek tzw. doręczenia przez awizo.
Zmiana ta związana jest także z kolejną planowaną nowością, tj. wprowadzeniem obowiązku informowania sądu przez przedsiębiorców wpisanych do CEIDG o każdej zmianie adresu do doręczeń. Jego niedopełnienie skutkować będzie pozostawieniem pisma sądowego w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Przechodzenie zatem na drogę doręczenia na adres zamieszkania pierwszego pisma w sprawie przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG będzie możliwe dopiero wtedy, gdy adres w CEIDG okaże się ewidentnie nieaktualny (np. z adnotacji z poczty będzie wynikało, że budynek nie istnieje lub adresat wyprowadził się lub adresat nie jest znany pod adresem lub nie prowadzi tam już działalności). Gdy okaże się, że adres nie jest nieaktualny, nic nie stoi na przeszkodzie doręczenia poprzez podwójne awizo na adres z CEIDG, zarówno pierwszego pisma w sprawie, jak i dalszych pism.
Doręczenie za pośrednictwem komornika
Projektowane zmiany przewidują doprecyzowanie, że tryb doręczeń przez komornika przewidziany w art. 139(1) KPC dotyczy wyłącznie osób fizycznych, którym korespondencja doręczana jest na adres zamieszkania.
W projekcie ustawy doprecyzowano również, że powyższa regulacja dotyczy także orzeczeń sądowych, które są pierwszymi w sprawie albo podlegają doręczeniu wraz z pozwem (np. nakaz zapłaty). W dotychczasowym brzmieniu przepis art. 139(1) § 1 KPC odnosi się bowiem wyłączne do pozwu lub innego pisma procesowego.
Projektodawca przewidział również dodanie przepisu umożliwiającemu sądowi odstąpienie od powyższego sposobu doręczeń w przypadku, gdy – mimo nieodebrania awizowanej przesyłki adres pozwanego wskazany w pozwie nie budzi wątpliwości. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy adres pozwanego jest znany sądowi z innych prowadzonych postępowań, jak również takich, w których powód załączy do pozwu stosowne dowody zamieszkiwania pozwanego pod wskazanym adresem, przewidując próbę uchylenia się pozwanego od odbioru korespondencji sądowej.
Powód będzie mógł zatem zwolnić się z obowiązku doręczenia komorniczego.
W projekcie ustawy proponuje się również dodanie przepisu art. 139(2) KPC, zgodnie z którym w przypadku, o którym mowa w art. 139(1) § 1 KPC, jeżeli powód mieszka lub ma siedzibę za granicą i niej jest zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika wykonującego zawód w Rzeczypospolitej Polskiej, sąd z urzędu nakaże doręczenie korespondencji pozwanemu za pośrednictwem komornika.
Podsumowanie
Jak wskazano na stronie rządowej projekt dotyczy zgodnie z uzasadnieniem przyspieszenia postępowań sądowych oraz ułatwienia stronom i pełnomocnikom kontaktu z sądem, doprecyzowania zasad tzw. doręczeń komorniczych.
Dotychczas kwestia doręczeń zastępczych oraz doręczeń komorniczych budziły liczne wątpliwości. Projektowana uznaniowość sądu w zakresie ustalenia, czy adres zamieszkania pozwanego wskazany w pozwie budzi wątpliwości czy też nie może jednak końcowo nie rozwiać istniejących wątpliwości lub przyczynić się do powstania nowych.
Aktualnie projekt ustawy jest trzech czytaniach Sejmu i został przekazany prezydentowi oraz Marszałkowi Senatu.
Na obecnym etapie trudno przewidzieć w jakim ostatecznym kształcie przepisy wejdą w życie. Można jednak zauważyć, że jest to kolejny plan ułatwiania dochodzenia roszczeń przez wierzycieli, co należy ocenić pozytywnie.
