Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w swoim wyroku z dnia 10 maja 2017 roku o sygnaturze I SA/Po 1544/16 podzielił stanowisko spółki prowadzącej działalność w zakresie udzielenia pożyczek osobom fizycznym i uznał, że instytucje pożyczkowe, podobno bankom, mogą zaliczyć kwoty nieściągalnych wierzytelności z tytułu kredytów konsumenckich udzielonych po 11 października 2015 roku, do kosztów uzyskania przychodów.
Stanowisko podatnika
Skarżąca spółka złożyła do WSA w Poznaniu skargę na indywidualną interpretację podatkową Ministra Finansów działającego przez organ upoważniony Dyrektora Izby Skarbowej w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.
Wcześniej wnioskodawca zadał organowi podatkowemu pytanie:
czy spółka, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek poza systemem bankowym i będąca instytucją pożyczkową w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim (zwana dalej jako: "u.k.k.") może uznać kwotę wymagalnych, a nieściągalnych należności z tytułu udzielonych pożyczek za koszty uzyskania przychodów w momencie ich spisania?
Zdaniem wnioskodawcy, art. 16 ust. 1 pkt. 25 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: "ustawa o PDOP") stanowi podstawę dla takiego uznania. Przepis ten ustala, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalnych, z wyjątkiem udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) - wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów.
Interpretacja organu podatkowego
Dyrektor Izby Skarbowej, w imieniu Ministra Finansów, nie uznał przedstawioną interpretację spółki za prawidłową i wydał interpretację negatywną. W uzasadnieniu organ wskazał, że instytucje pożyczkowe nie można zaliczyć do "jednostek organizacyjnych uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek)", ponieważ ani Kodeks spółek handlowych ani u.k.k., regulująca jedynie zasady i tryb udzielania kredytu konsumenckiego, nie mogą być uznane za "odrębną ustawę regulującą zasady funkcjonowania" instytucji pożyczkowych.
Sąd poparł podatnika
WSA w Poznaniu uchylił powyższą interpretację i uwzględnił skargę spółki, stwierdzając, że:
Po pierwsze, u.k.k. w rozdziale 5a wskazuje na wymogi, które podmiot musi spełniać, aby posiadać status instytucji pożyczkowej, są to, m.in. forma prawna podmiotu (sp. z o.o. albo S.A.), wysokość kapitału zakładowego (min. 200 000 złotych), źródła pochodzenia środków na pokrycie kapitału zakładowego, wymogi co do członków organów podmiotu, zasadę zachowania w tajemnicy informacji stanowiących tajemnicę bankową, sankcje karne za naruszenia tych wymagań, itd. Sad stwierdził, że powyższe regulacje prawne zawierają w sobie zasady funkcjonowania instytucji pożyczkowych.
Po drugie, na możliwość zastosowania art. 16 ust. 1 pkt. 25 lit. b z ustawy o PDOP do podanego przez spółkę stanu faktycznego pozwala także wykładnia funkcjonalna przepisów u.k.k.. Celem nowelizacji tej u.k.k., po której do tekstu ustawy zostały wprowadzone przepisy dotyczące instytucji pożyczkowych, było przede wszystkim zwiększenie transparentności i profesjonalizmu na pozabankowym rynku kredytów konsumenckich. Zatem różnicowanie pozycji instytucji pożyczkowych w stosunku do banków i kas oszczędnościowo-kredytowych w zakresie realizacji prawa do uwzględnienia w ramach kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych była by bezzasadna.
Także Sąd zwrócił uwagę na to, że prawo do uwzględnienia w ramach kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych może być przyznano instytucjom pożyczkowym tylko w stosunku do pożyczek, udzielonych po dniu 15 listopada 2015 roku, tj. po wejściu w życie ustawy nowelizującej u.k.k.
Później inny sąd w Polsce — Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku — w swoim wyroku z dnia 6 czerwca 2017 roku sygn. I SA/Bk 238/17 zastosował taką samą argumentację, uchylając interpretację podatkową i zasądzając na rzecz spółki skarżącej koszty postępowania sądowego.
Zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami na info@dudkowiak.com
