W dniu 17 lipca 2019 roku Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadaną pierwszą krajową ocenę ryzyka. Krajowa ocena ryzyka zawiera liczne odniesienia do tematyki kryptowalut, w tym oficjalnie potwierdza możliwość prowadzenia giełd kryptowalut przez instytucje płatnicze.
Czym jest krajowa ocena ryzyka?
Krajowa ocena ryzyka to ujednolicony dokument obejmujący m.in.:
- opis zjawisk związanych z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu;
- opis obowiązujących regulacji dotyczących prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu;
- wskazanie poziomu ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu w Polsce wraz z uzasadnieniem;
- identyfikację zagadnień dotyczących ochrony danych osobowych związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Krajowej oceny ryzyka dokonuje Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), który przekazuje ją do akceptacji Ministrowi Finansów. Krajowa ocena ryzyka powinna być aktualizowana nie rzadziej niż raz na 2 lata. Co istotne – z punktu widzenia instytucji obowiązanych krajowa ocena ryzyka stanowi istotne źródło informacji na temat zidentyfikowanych ryzyk AML/CFT, metod ich ograniczania, jak również interpretacji przepisów AML/CFT przez GIIF.
Czy giełdy kryptowalut mogą działać w formie instytucji płatniczej?
Tak, mogą. Przy okazji opisywania różnic pomiędzy małą instytucją płatniczą (MIP) a krajową instytucją płatniczą (KIP) KNF jednoznacznie wypowiedział się na temat możliwości prowadzenia przez MIP działalności w charakterze giełdy kryptowalut:
„MIP z pewnymi ograniczeniami kwotowymi i terytorialnymi może realizować większość usług, które do tej pory zastrzeżone były dla KIP. Dodatkowo MIP może prowadzić tzw. działalność hybrydową. Oznacza to, że taki podmiot może również świadczyć usługi niefinansowe. Tym samym licencja MIP może być wykorzystywana np. w ramach działalności giełd kryptowalut, co może generować wyższe ryzyko.”
Należy w tym miejscu stwierdzić, że skoro hybrydowa MIP może prowadzić giełdę kryptowalut, to takie same uprawnienia posiada hybrydowa KIP.
Co istotne, GIIF w krajowej ocenie ryzyka podtrzymuje swoją dotychczasową ocenę ryzyka związanego z giełdami kryptowalut. Zdaniem GIIF ryzyka związane z kryptowalutami są wysokie. W porównaniu do ogólnego współczynnika ryzyka prania pieniędzy w Polsce (wartość 1,95 w skali do 4,0 – średni poziom ryzyka) zidentyfikowane ryzyka związane z wykorzystaniem kryptowalut są znacznie wyższe:
- ryzyko wykorzystania kryptowalut do transferowania wartości pochodzących z nielegalnych źródeł: wartość 3,0 (wysoki poziom ryzyka)
- ryzyko wykorzystania kryptowalut do transferowania wartości majątkowych na cele działalności terrorystycznej: wartość 2,6 (średni poziom ryzyka)
Co krajowa ocena ryzyka oznacza dla instytucji obowiązanych?
W naszej ocenie instytucje obowiązane powinny zapoznać się z krajową oceną ryzyka oraz w razie potrzeby dokonać aktualizacji wewnętrznych polityk AML oraz ocen ryzyka. Istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w najbliższym czasie GIIF rozpocznie kontrole na rynku.
Zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią – w codziennej pracy zajmujemy się między innymi:
- przygotowywaniem oraz dostosowywaniem wewnętrznych polityk AML/CFT,
- dostosowywaniem oceny ryzyka AML/CFT do obowiązujących przepisów,
- reprezentacją przed GIIF oraz KNF,
- pozyskiwaniem uprawnień MIP oraz KIP.
