26 czerwca 2019 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego przewidująca pewne ułatwienia w obrocie ziemią rolną. Zgodnie z obowiązującymi przepisami co do zasady nabywcą ziemi rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny. Natomiast nabycie nieruchomości rolnej przez inne osoby co do zasady wymaga zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa wyrażonej w drodze decyzji administracyjnej. Jednocześnie dotychczasowe przepisy przewidywały wyjątki od powyższych zasad umożliwiające swobodne nabywanie ziemi rolnej między innymi przez osoby bliskie, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, kościoły i związki wyznaniowe, jak również przez spadkobierców oraz osoby wskazane w zapisie windykacyjnym. Ponadto dotychczasowe przepisy nie znajdywały zastosowania do nieruchomości rolnych mniejszych niż 0,3 ha.
Wchodząca w życie nowelizacja przewiduje dalsze wyłączenia z obowiązku uzyskania zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Dotyczą one między innymi nabycia nieruchomości rolnej:
- o powierzchni mniejszej niż 1 ha,
- w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego;
- w wyniku zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu
spadku; - w wyniku podziału, przekształcenia bądź łączenia spółek prawa handlowego.
Wprowadzone zmiany umożliwiają zatem swobodniejszy obrót mały działkami rolnymi, które często nie są wykorzystywane rolniczo, stanowiąc natomiast atrakcyjny grunt pod inwestycje deweloperskie. Należy mieć jednak na uwadze, że o ile nabycie działki rolnej poniżej 1 ha w granicach administracyjnych miasta nie wiąże się zasadniczo z dalszymi ograniczeniami dla nabywcy, o tyle zakup takiej działki poza miastem może okazać się problemem dla nabywcy w dalszej perspektywie. Mianowicie zgodnie z obowiązującymi przepisami nabywca nieruchomości rolnej poza obszarem miasta jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Co więcej, we wskazanym okresie 5 lat, nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom (np. w formie dzierżawy) bez zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka. Obowiązek rolniczego wykorzystania nabytego gruntu oraz zakaz sprzedaży lub dzierżawy nie dotyczy jednak nieruchomości nabytej w wyniku dziedziczenia oraz działu spadku lub zapisu windykacyjnego.
