Dyrektywy mające na celu zapobieganie unikaniu opodatkowania (Anti Tax Avoidance Directive - ATAD) od dłuższego czasu są przedmiotem prac organów Unii Europejskiej. Pierwsza taka dyrektywa (ATAD 1) została przyjęta przez Radę Unii Europejskiej w 2016 r.
Obecnie trwają prace nad dyrektywą ATAD 3, której przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
Jaki jest cel Dyrektywy ATAD 3?
Dyrektywa ATAD 3, ustanawiająca zasady zapobiegające niewłaściwemu wykorzystywaniu podmiotów fasadowych do celów podatkowych, ma na celu uszczelnienie systemów podatkowych w Unii Europejskiej i zapobieganie nadużyciom podatkowym.
W tym celu wprowadzone zostaną dodatkowe obowiązki sprawozdawcze dla międzynarodowych grup kapitałowych.
Jakich podmiotów, będzie dotyczyć Dyrektywa ATAD 3?
Dyrektywa ATAD 3 znajdzie zastosowanie do wszystkich podmiotów będących rezydentami podatkowymi Unii Europejskiej, uprawnionych do uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej we właściwym państwie członkowskim.
Oznacza to, że dyrektywa nie obejmie tylko podmiotów tzw. niskiego ryzyka w zakresie stosowania spółek fasadowych do optymalizacji podatkowej, takich jak spółki notowane na giełdzie czy regulowane przedsiębiorstwa finansowe.
Będzie się odnosić także przedsiębiorstw prowadzących działalność operacyjną, których beneficjenci rzeczywiści są rezydentami podatkowymi w tym samym państwie członkowskim.
Pierwotnie opublikowany tekst Dyrektywy ATAD 3 zawierał także wyłączenie dla podmiotów zatrudniających na pełen etat co najmniej pięciu własnych pracowników lub członków personelu. Jednak poprawki Parlamentu Europejskiego z 17 stycznia 2023 r. wykreśliły to wyłączenie. W praktyce może to utrudnić niektórym podmiotom wyjście poza zakres Dyrektywy ATAD 3.
Jaka jest treść Dyrektywy ATAD 3?
Jednym z instrumentów wykorzystywanych przez grupy kapitałowe do unikania opodatkowania są spółki fasadowe - ang. shell companies. Stąd też Dyrektywa ATAD 3 jest nazywana również “dyrektywą Unshell”.
Dyrektywa ATAD 3 wprowadzi szereg wskaźników minimalnego substratu majątkowo-osobowego jednostki służących ocenie, czy jednostka ta nie prowadzi działalności gospodarczej lub prowadzi ją w minimalnym zakresie.
Podmioty tzw. wyższego ryzyka będą musiały ustalić, czy:
- Ponad 65% (75% w wersji przed poprawkami Parlamentu Europejskiego) całkowitego przychodu podmiotu za poprzednie dwa lata podatkowe stanowią “odpowiednie dochody”.
“Odpowiednie dochody” według Dyrektywy ATAD 3 stanowią zasadniczo dochody pasywne (np. odsetki, dywidendy, opłaty licencyjne, dochody z nieruchomości i majątku ruchomego), ale również dochody z działalności finansowej i dochody z usług zleconych w drodze outsourcingu;
- Co najmniej 55% (60% w wersji przed poprawkami Parlamentu Europejskiego) “odpowiednich dochodów” pochodzi z transakcji transgranicznych;
- Podmiot, którego dotyczy badanie, w ciągu ostatnich dwóch lat podatkowych zlecił na zewnątrz jego bieżące zarządzanie i podejmowanie decyzji dotyczących istotnych funkcji.
Jeżeli przedsiębiorstwo spełni powyższe kryteria łącznie, to w rocznych zeznaniach podatkowych będzie objęte dodatkowym raportowaniem w zakresie substratu majątkowo-osobowego.
Wykazanie substratu majątkowo-osobowego obejmuje wykazanie, że przedsiębiorstwo:
- posiada w państwie członkowskim własne lub wynajmowane lokale;
- posiada co najmniej jeden własny aktywny rachunek bankowy w Unii Europejskiej;
- posiada dyrektorów lub pracowników wykwalifikowanych do pełnienia swoich funkcji, będących rezydentami podatkowymi w tym samym kraju członkowskim co przedsiębiorstwo lub zamieszkujących dostatecznie blisko kraju rezydencji przedsiębiorstwa, żeby móc właściwie wykonywać swoje funkcje.
Jakie są konsekwencje Dyrektywy ATAD 3?
Jeżeli przedsiębiorstwo nie będzie w stanie wykazać substratu majątkowo-osobowego, to organy podatkowe państwa jego rezydencji mogą odmówić wydania certyfikatu rezydencji podatkowej.
Brak uzyskania certyfikatu rezydencji może skutkować niemożnością skorzystania z preferencji podatkowych wynikających z międzynarodowej legislacji, takich jak zwolnienie z podatku u źródła (WHT) dla odsetek, należności licencyjnych czy dywidend.
Mając powyższe na uwadze, międzynarodowe grupy kapitałowe powinny przeprowadzić staranną analizę, czy ich struktura nie spowoduje negatywnych konsekwencji podatkowych na skutek wejścia w życie Dyrektywy ATAD 3. W przypadku takiego ryzyka powinny rozważyć reorganizację prowadzonej działalności.
Skontaktuj się z naszymi ekspertami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie – napisz do nas na info@dudkowiak.com.
