Skala inwestycji w OZE w zakresie lądowej energetyki wiatrowej w Polsce znacząco zaczęła maleć od 2016 r. w związku z przyjętymi niekorzystnymi rozwiązaniami legislacyjnymi polegającymi m.in. na wprowadzeniu tzw. zasady „10 H”, zgodnie z którą elektrownie wiatrowe nie mogą być stawiane bliżej zabudowań, niż 10-krotność wysokości planowanego wiatraka.
W praktyce powyższa zasada skutkowała niemal całkowitą blokadą inwestycji w energetykę wiatrową na lądzie, albowiem spełnienie powyższego wymogu było niemożliwe w odniesieniu do znacznej powierzchni kraju.
Wobec dyskusji toczących się wokół polskiego Krajowego Planu Odbudowy i wymogów stawianych polskiemu rządowi przez Komisję Europejską, obecnie przyspieszyły prace parlamentarne nad liberalizacją zasady „10 H” celem odblokowania tego rodzaju inwestycji w OZE.
W dniu 14 lipca 2022 r. do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych z dnia 20 maja 2016 r. (zwanej potocznie „ustawą wiatrakową” lub „ustawą odległościową”), przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Następnie, w dniu 13 stycznia 2023 r. Marszałek Sejmu skierował powyższy projekt do I czytania w następujących sejmowych komisjach: Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.
Według przekazów medialnych projekt ustawy ma wejść pod obrady Sejmu na najbliższym posiedzeniu planowanym na 24-26 stycznia 2023 r, co oznacza, że istnieją szanse na szybkie przyjęcie ustawy przez polski parlament i długo wyczekiwane odblokowanie inwestycji w lądową energetykę wiatrową.
Mając na uwadze powyższe, należy zwrócić uwagę na podstawowe zmiany, jakie niesie ze sobą planowana liberalizacja ustawy wiatrakowej:
- lokalizacja elektrowni wiatrowej następować będzie wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyjmowanego w Polsce w formie uchwały rady gminy,
- odległość elektrowni wiatrowej od zabudowy mieszkalnej pozostaje równa lub większa od dziesięciokrotności całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, zgodnie z zasadą „10 H”, jednakże przyjęty przez gminę miejscowy plan zagospodarowana przestrzennego może określać inną odległość, jednak nie mniejszą niż 500 metrów;
gminy mogą zatem lokalizować inwestycje w odległości 500 m od zabudowy mieszkaniowej, - inwestor realizujący inwestycję polegającą na budowie elektrowni wiatrowej przeznacza co najmniej 10 % mocy do objęcia przez mieszkańców gminy,
- mieszkańcy gminy, w której ma stanąć elektrownia wiatrowa będą mogli stać się prosumentami wirtualnymi, zamawiając na 15 lat do 2 kW mocy, za którą zapłacą cenę proporcjonalną do obliczonego według specjalnej formuły maksymalnego jednostkowego kosztu budowy elektrowni.
W styczniu 2023 r. w polskim parlamencie rozpoczęły się prace legislacyjne mające na celu odblokowanie inwestycji w lądowe elektrownie wiatrowe. Liberalizacja dotychczasowych ograniczeń jest od dawna wyczekiwana przez branżę energetyczną, organizacje klimatyczne oraz opinię publiczną. Zmiany w prawie stworzą szanse na nowe inwestycje w OZE na terenie Polski.
