Na skutek nowelizacji, doszło do istotnego ułatwienia dla organów postępowania ścigania spółek za przestępstwa środowiskowe.
Do tej pory z karami nakładanymi w postępowaniach karnych musiały się liczyć przede wszystkim osoby fizyczne.
Gdy trudno było ustalić konkretnego winnego, to nie było możliwości ukarania spółki.
Przed zmianą możliwość pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności za przestępstwo środowiskowe uzależniona była od uprzedniego skazania danej osoby (najczęściej pracownika lub członka zarządu spółki) w procesie karnym. Proces taki często trwał bardzo długo i często nie udało się udowodnić winy i doprowadzić do skazania, co uniemożliwiało pociągnięcie do odpowiedzialności danej spółki.
Teraz pociągnięcie do odpowiedzialności np. spółki za przestępstwo środowiskowe nie wymaga już takiego uprzedniego skazania osoby fizycznej.
W przypadku pozostałych przestępstw ściganie podmiotu zbiorowego nadal będzie wymagało uprzedniego potwierdzenia prawomocnym orzeczenie, popełnienia czynu zabronionego przez odpowiednią osobę.
Ustawodawca uznał zatem, że przestępstwa środowiskowe wymagają szybszego ścigania podmiotów zbiorowych niezależnie od odpowiedzialności ich sprawców – np. członków organów spółek czy ich pracowników, którzy dopuścili się tego przestępstwa.
W konsekwencji prokurator będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wszczęcie postępowania przeciwko podmiotowi zbiorowemu niezależnie od prowadzenia postępowania w sprawie samego przestępstwa, jeżeli postępowanie będzie dotyczyło przestępstwa środowiskowego.
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami wobec spółki, której przypisano odpowiedzialność za przestępstwo środowiskowe sąd wymierza karę pieniężną w wysokości od 10.000 zł do 5 000 000 zł.
Niezależnie od kary pieniężnej sąd może orzec także określone w ustawie zakazy, w tym np. zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, podanie wyroku do publicznej wiadomości.
W przypadku skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku, Sąd obligatoryjnie orzeka także nawiązkę w wysokości od 10 tys. zł do 10 mln złotych na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gdy przestępstwo zostanie popełnione nieumyślnie, nawiązka wówczas jest orzekana fakultatywnie.
Podsumowanie
Z uwagi na tendencję zaostrzenia kar za przestępstwa środowiskowe oraz podejmowane środki celem większej skuteczności ścigania i karania za tego rodzaju naruszenia, możemy spodziewać się wzmożonych i dokładniejszych kontroli posiadanych przez firmy zezwoleń oraz sposobu prowadzenia przez nie działalności mogącej mieć wpływ na środowisko.
W efekcie zmian spodziewamy się także większej liczby postępowań przeciwko spółkom.
Należy zabezpieczyć swoją firmę przed nieprawidłościami poprzez wdrożenie audytu wewnętrznego i odpowiednich procedur.
Zalecane jest także sprawdzenie zgodności przedsiębiorstwa z obowiązującymi przepisami, co pozwoli uniknąć w przyszłości ewentualnej odpowiedzialności, kar finansowych czy nawet utraty zezwoleń potrzebnych w prowadzonej działalności.
W przypadku wszczęcia postępowania w takich sprawach istotne jest przygotowanie spójnych wyjaśnień dla organów prowadzących postępowanie.
Nasi doświadczeni prawnicy pomogą opracować właściwą linię obrony oraz zadbają o interesy osób oraz spółek uwikłanych w postępowanie, niezależnie od jego etapu.
