Zgoda Sądu rodzinnego na odrzucenie spadku
Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że sytuacja, kiedy otrzymujemy spadek, stanowi dodatkowe przysporzenie w majątku. Nie zawsze jednak nabycie spadku skutkuje wyłącznie nabyciem aktywów – coraz częściej masa spadkowa jest obciążona długami i wówczas spadkobierca stoi przed trudnym wyborem, co zrobić: czy przyjąć spadek, czy też go odrzucić. O ile w wypadku dorosłych spadkobierców taka sytuacja nie jest skomplikowana, o tyle w przypadku gdy spadkobiercami są małoletni, niestety nie obejdzie się bez konieczności ingerencji sądu rodzinnego.
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
Nie mogą jednak bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Wniosek o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu dziecka
Uzyskanie zgody sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku przez rodzica w imieniu dziecka wymaga złożenia pisemnego wniosku do sądu opiekuńczego właściwego dla miejsca zamieszkania małoletniego dziecka, a w braku miejsca zamieszkania odpowiedni jest sąd opiekuńczy miejsca pobytu dziecka. Jeżeli i na tej podstawie nie da się ustalić sądu właściwego, wówczas sądem takim jest Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy.
Opłata od wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego wynosi 100 zł.
W ramach jednego wniosku można wystąpić o wyrażenie przez sąd zgody na odrzucenie spadku w imieniu kilkorga dzieci, z zastrzeżeniem, że opłata podlega zwielokrotnieniu stosownie do liczby dzieci objętych wnioskiem.
Motywując wniosek do sądu rodzinnego z reguły wystarczy wykazać, że spadek jest zadłużony i że rodzice już go odrzucili we własnym imieniu. Można to zrobić na przykład pokazując wezwania do zapłaty do zmarłego, umowy kredytowe, dokumentację komornika. Warto też do wniosku załączyć oświadczenia o odrzuceniu spadku składane przez innych spadkobierców.
Złożenie oświadczenia po uzyskaniu zgody Sądu
Dysponując prawomocnym orzeczeniem sądu rodzinnego wyrażającym zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego możesz, a nawet powinieneś możliwie szybko złożyć takie oświadczenie w sądzie lub u notariusza. Zwlekanie może mieć opłakane skutki, więc zawsze lepiej, aby zostało ono złożone niezwłocznie.
Jak liczyć termin na odrzucenie spadku przez małoletniego?
W przypadku osoby małoletniej bierze się pod uwagę stan wiedzy opiekuna prawnego, którym najczęściej jest rodzic lub rodzice. W najbardziej typowej sytuacji, to jest kiedy rodzic odrzuca zadłużony spadek, co powoduje powołanie do spadku małoletniego dziecka tego rodzica, termin 6 miesięczny zaczyna biec od chwili, w której rodzic dokonał przed notariuszem lub sądem rodzinnym złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Na szczęście w jednym z orzeczeń w 2013 roku Sąd Najwyższy uznał, że 6 miesięczny termin nie biegnie w czasie, gdy sprawa o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku toczy się przed sądem (czyli od dnia złożenia wniosku do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu). To bardzo rozsądne orzeczenie, które usuwa wiele wątpliwości.
Nie zmienia to faktu, że do procedury odrzucenia spadku przez małoletniego należy podejść odpowiednie szybko i nie odkładać jej na ostatnią chwilę. Tak, aby przez zwykłe niedopatrzenie nie okazało się, że zarządzając majątkiem dziecka, nie dotrzymałeś odpowiedniego terminu i dziecko przejęło majątek spadkodawcy z całym dobrodziejstwem inwentarza, a zatem także i z wiążącymi się z nim licznymi długami.
Wszelkie informacje dotyczące opisanych wyżej zagadnień wyjaśnią nasi prawnicy specjalizujący się w prawie spadkowym.
