Dla ustalenia, czy istnieje konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej, trzeba najpierw stwierdzić, czy dana czynność nie jest przypadkiem objęta obowiązkiem zapłaty podatku VAT. Jeśli dana czynność jest dokonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to podlega opodatkowaniu VAT-em, jeśli nie, podatnik musi liczyć się z koniecznością zapłaty PCC.
W dotychczasowej praktyce organy podatkowe uznawały, że jeśli firma udziela pożyczki np. wspólnikowi albo pracownikowi, ale udzielanie pożyczek nie jest podstawową działalnością przedsiębiorstwa (co ustalano np. przez właściwy kod PKD), to taka czynność nie podlega ovatowaniu, a zatem konieczne jest opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnej. Dlaczego kwesta ta jest istotna? Otóż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT z podatku zwolnione są usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Gdyby uznać, że udzielenie takiej pożyczki jest opodatkowane VAT-em to jednocześnie korzystałaby ona z przedmiotowego zwolnienia.
Ostatnie interpretacje podatkowe sugerują zmianę podejścia fiskusa. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji numer 0114-KDIP4-3.4012.80.2021.2.JJ z 17 maja 2021 roku przyznał rację podatnikowi, że udzielanie pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nawet jeśli Spółka w zakresie swojej działalności nie ma wpisanego do przedmiotu działalności udzielania pożyczek ani też innej podobnej działalności finansowej. W konsekwencji, czynność udzielenia oprocentowanej pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy, stanowi odpłatne świadczenie usług, a tym samym, na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych. Konsekwencja tego stanowiska jest niemożność uznania, że taka czynność podlega opodatkowaniu PCC.
Jak zauważono na wstępie, powyższe stanowisko jest potwierdzeniem rysującej się od pewnego czasu, ale stosunkowo świeżej linii, zdecydowanie korzystnej dla podatników. Podobna interpretacja została wydana także m.in. w styczniu 2021, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO. Warto jednak zauważyć, że w stanie faktycznym sprawy w której wydano interpretację, pożyczka była oprocentowana, i to prawdopodobnie na warunkach rynkowych.
