Pracodawcy nie mają obecnie narzędzi do prewencyjnego badania trzeźwości pracowników
Zespół ochrony danych osobowych informują, że Sejm przystąpił do pracy nad długo oczekiwanymi zmianami w kodeksie pracy, które mają umożliwić pracodawcom prewencyjną kontrolę trzeźwości pracowników.
Pracodawcy od lat postulują o umożliwienie im profilaktycznego badania trzeźwości pracowników bez narażenia się na naruszenie przepisów dotyczących m.in. ochrony danych osobowych pracowników. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) konsekwentnie wskazywał, że informacje o stanie trzeźwości bądź nietrzeźwości pracownika stanowią informacje o jego stanie zdrowia, a więc należy uznać je za „wrażliwe” dane osobowe podlegające szczególnej ochronie. Z uwagi na brak przepisów umożliwiających pracodawcy wprost pozyskiwanie tych danych, pracodawca przeprowadzający kontrolę trzeźwości pracowników narażał się na dotkliwe kary za przetwarzanie danych osobowych pracownika bez podstawy prawnej, które mogą sięgać nawet 20 mln euro.
O dylematach, przed jakimi stoją w związku z tym pracodawcy pisaliśmy m.in. tutaj.
Co będzie mógł badać pracodawca?
Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, pracodawca będzie miał możliwość przeprowadzania prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników, jednak z pewnymi ograniczeniami. Pracodawca będzie musiał wykazać, że wprowadzenie takiej kontroli jest niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Ponadto, profilaktyczne badanie pracowników nie może obejmować wszystkich pracowników bez wyjątku, a jedynie wyselekcjonowane przez niego grupy (np. pracownicy danych działów, albo zajmujący konkretne stanowiska).
Badanie będzie mogło obejmować nie tylko trzeźwość pracowników, ale również pozostawanie pod wpływem podobnie działających środków np. narkotyków. Kontrola pracowników będzie mogła odbywać się za pomocą osób trzecich np. pracowników ochrony, ale nie będzie mogła być przeprowadzana za pomocą metod laboratoryjnych, a jedynie odpowiednio kalibrowanych urządzeń np. alkomatów.
Wynik badania wskazujący na stan spożycia alkoholu bądź nietrzeźwość uzasadni odmowę dopuszczenia pracownika do pracy i zastosowanie kar porządkowych, a nawet rozwiązania z nim stosunku pracy bez wypowiedzenia.
Jakie dane osobowe pracowników będą przetwarzane i jak długo?
Pracodawca będzie mógł przetwarzać informacje jedynie o przeprowadzonym badaniu, które wykazało stan spożycia alkoholu albo nietrzeźwości pracownika. Raport z badania negatywnego nie jest sporządzany. Oprócz wyniku badania, informacja o przeprowadzonym badaniu będzie zawierała czas jego przeprowadzenia oraz dane osobowe pracownika, w tym jego PESEL, informacje o stanie zdrowia, płci, wzroście i masie ciała.
Dane o przeprowadzonym badaniu będą przechowywane w aktach osobowych pracownika co do zasady przez rok. Po tym czasie będą usuwane z akt, chyba że dalsze ich przechowywanie będzie wymagane np. na potrzeby postępowania dowodowego w postępowaniu bądź pracodawca zastosuje wobec pracownika karę upomnienia, nagany lub pieniężną.
Co powinien przygotować pracodawca do wdrożenia prewencyjnej kontroli pracowników?
Pracodawca, który będzie chciał skorzystać z możliwości prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników, będzie musiał z co najmniej 2-tygodniowym wyprzedzeniem poinformować o tym pracowników. Sam sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości oraz zakres pracowników, który będzie nią objęty musi być dokładnie opisany w regulaminie pracy, układzie zbiorowym albo obwieszczeniu.
Konieczne może być również zaktualizowanie klauzuli informacyjnej i prowadzonych rejestrów czynności przetwarzania, a także przyjętych u pracodawcy polityk. Pracownicy, którzy w imieniu pracodawcy będą przeprowadzali badania i sporządzali z nich protokołu powinni posiadać stosowne upoważnienia do przetwarzania danych.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Projekt ustawy trafił do Sejmu na początku czerwca 2022 roku, a oczekiwany termin wprowadzenia zmian to początek sierpnia 2022 roku. Szybkie rozpoznanie projektu wynika z konieczności wprowadzenia dalszych zmian w prawie pracy z związku z koniecznością dostosowania przepisów do wymogów prawa unijnego. Oprócz kontroli trzeźwości pracowników, projekt obejmuje szereg innych zagadnień z obszaru prawa pracy.
Pytania lub wątpliwości – skontaktuj się z naszą Kancelarią
W razie pytań lub wątpliwości w zakresie przetwarzania danych osobowych pracowników, zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Zapytania można kierować: info@dudkowiak.com<
