Aktualności

Prawo spółek: Grupa spółek w świetle projektowanej nowelizacji kodeksu spółek handlowych

Prawo spółek: Grupa spółek w świetle projektowanej nowelizacji kodeksu spółek handlowych

W dniu 5 sierpnia 2020 r. skierowano do konsultacji publicznych projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw autorstwa Ministra Aktywów Państwowych, który wprowadza szereg istotnych zmian w dotychczasowych przepisach.

W niniejszym artykule omówiono najważniejsze elementy projektowanej, nowej instytucji tzw. „grupy spółek”.

Nowelizacja zakłada wprowadzenie definicji legalnej grupy spółek, zgodnie z którą oznacza ona „spółkę dominującą i spółkę lub spółki od niej zależne, kierujące się – zgodnie z umową albo statutem każdej spółki zależnej – wspólną strategią gospodarczą (interes grupy spółek), umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi”.

Spółka dominująca oraz spółka zależna, uczestnicząca w grupie spółek, w swej działalności gospodarczej - obok interesu spółki - ma obowiązek również kierować się interesem grupy spółek, o ile nie narusza to uzasadnionego interesu wierzycieli i mniejszościowych wspólników albo akcjonariuszy spółki zależnej.

Uczestnictwo w grupie spółek przez spółkę dominującą i zależną ma być ujawniane w Krajowym Rejestrze Sądowym, poprzez wpisanie wzmianki do rejestru.

Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, rady dyrektorów oraz likwidator spółki należącej do grupy spółek może powoływać się na działanie lub zaniechanie w określonym interesie grupy spółek, jeżeli spółka ujawniła swoje uczestnictwo w grupie spółek w sposób.

Spółka dominująca może wydać spółce zależnej należącej do grupy spółek wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki, jeżeli jest to uzasadnione określonym interesem grupy spółek.

Możliwość odmowy wykonania takiego polecenia jest ograniczona, co może budzić poważne wątpliwości.

Co istotne, za wykonanie, na zasadach określonych w projektowanej nowelizacji, wiążącego polecenia spółki dominującej członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz rady dyrektorów spółki zależnej nie ponosi odpowiedzialności cywilnej na podstawie przepisów art. 293, art. 300125, art. 483, ani odpowiedzialności karnej na podstawie art. 296 Kodeksu karnego. Powyższe zwolnienie z odpowiedzialności dotyczy także odpowiednio członków zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz rady dyrektorów spółki dominującej działających w interesie grupy spółek.

Spółka dominująca może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty oraz żądać udzielenia informacji od spółki zależnej należącej do grupy spółek.

Rada nadzorcza spółki dominującej (a w jej braku - zarząd albo rada dyrektorów) sprawuje stały nadzór nad realizacją interesu grupy spółek przez spółkę lub spółki zależne należące do grupy spółek, chyba że umowa albo statut spółki dominującej i spółki zależnej przewiduje inaczej.

Zarząd albo rada dyrektorów spółki zależnej należącej do grupy spółek sporządza sprawozdanie o powiązaniach tej spółki ze spółką dominującą za okres ostatniego roku obrotowego. Sprawozdanie to stanowi część sprawozdania zarządu, o którym mowa w art. 231 § 2 pkt 1, art. 30082 § 2 pkt 1 i art. 395 § 2 pkt 1. W sprawozdaniu wskazywane są także wiążące polecenia spółki dominującej względem spółki albo spółek zależnych należących do grupy spółek.

Jeżeli wykonanie wiążącego polecenia, o którym mowa powyżej, doprowadziło do niewypłacalności spółki zależnej należącej do grupy spółek, w której spółka dominująca bezpośrednio bądź pośrednio reprezentuje co najmniej 75% kapitału zakładowego takiej spółki, spółka dominująca odpowiada wobec spółki zależnej za wyrządzoną jej szkodę, chyba że nie ponosi winy. Umowa albo statut jednoosobowej spółki zależnej należącej do grupy spółek może wyłączyć tę odpowiedzialność.

W powyższym przypadku, spółka dominująca odpowiada wobec wspólnika albo akcjonariusza spółki zależnej należącej do grupy spółek za obniżenie wartości udziału albo akcji spółki zależnej przysługującego temu wspólnikowi albo akcjonariuszowi.

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej należącej do grupy spółek okaże się bezskuteczna, spółka dominująca odpowiada za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, jeżeli szkoda ta powstała w następstwie wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia spółki dominującej.

Przepisy ustawy o grupach spółek dotyczące spółki dominującej stosuje się odpowiednio do spółdzielni, fundacji bądź stowarzyszenia prowadzących działalność gospodarczą, do funduszu inwestycyjnego oraz do przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców albo do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, z uwzględnieniem przepisów szczególnych.



Michał Puk

Prawnik

Michał Puk

Adwokat, Partner

Michał Puk

Kontakt:

ul. Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa