Niecały miesiąc temu do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy z dnia z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Nowe przepisy, w większości przypadków zwiększające wysokość kosztów sądowych, mogą ograniczyć prawo do sądu osobom mniej zamożnym oraz zniechęcać do dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. Poniżej przedstawiamy najważniejszej z proponowanych zmian.
Rezygnacja z górnego limitu wysokości wpisu
Zwiększenie wysokości opłat sądowych odczują przede wszystkim podmioty dochodzące roszczeń o znacznej wysokości. Projekt zakłada bowiem zwiększenie maksymalnej wysokości opłaty z 100 000 zł do 500 000 zł. Dodatkowo, opłata od roszczeń powyżej 4 000 000 zł będzie obliczana jako suma 200 000 zł i 0,5% nadwyżki ponad 4 000 000 zł. Do tej pory wysokość opłaty w sporach powyżej 20 000 zł wynosiła 5% wartości przedmiotu sporu, ale nie więcej niż 100 000 zł.
Ograniczona możliwość uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych przez spółki
Obecnie w celu uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych osoba prawna musi wykazać, że nie posiada środków na ich pokrycie. Zgodnie z projektem, w przypadku spółek handlowych ubiegających się o zwolnienie od kosztów sądowych, będą one musiały dodatkowo udowodnić, że ich wspólnicy albo akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie spółce pożyczki.
Zwiększenie opłat w postępowaniu nakazowym
Do tej pory od pozwu rozpoznawanego w postępowaniu nakazowym pobierano jedynie czwartą część stosunkowej opłaty tj. ¼ z 5% wartości przedmiotu sporu. Po wejściu w życie zmian bonifikata za rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym zmniejszona zostanie do ½ z 5% wartości przedmiotu sporu. Wniesienie pozwu np. z weksla będzie więc aż dwa razy droższe.
Wyższa opłata za zabezpieczenia roszczenia przed wniesieniem powództwa
Udzielenie zabezpieczenia majątkowego, jeżeli wniosek nie jest składany razem z pismem inicjującym postępowanie obecnie wiąże się z koniecznością uiszczenia stosunkowo niewielkiej opłaty w wysokości 100 zł. Po zmianie przepisów wniosek będzie podlegał opłacie stosunkowej w wysokości ¼ z 5% wartości przedmiotu sporu. W przypadku roszczeń o duże kwoty opłata może być więc znacznie bardziej dotkliwa.
Wyższa opłata za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej
Aktualnie złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej wiąże się z koniecznością wniesienia niskiej opłaty 300 zł (40 zł w przypadku gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 zł). Po zmianie przepisów pobierana będzie 1/5 część opłaty stosunkowej.
Niższy wpis w przypadku pozwu wniesionego po mediacji
O 2/3 ulegnie zmniejszeniu opłata stała lub stosunkowa w sprawach, w których powód przed wytoczeniem powództwa wziął udział m.in. w mediacji prowadzonej na podstawie umowy o mediację. Maksymalna wysokość bonifikaty nie może przekroczyć 400 zł.
Wyższa opłata stała w przypadku drobnych roszczeń
O nawet kilkaset złotych wzrośnie opłata w przypadku roszczeń do 20 000 zł rozpatrywanych w postępowaniu uproszczonym. Przykładowo, obecnie od roszczenia o 20 000 zł pobiera się opłatę w wysokości 300 zł, po wejściu w życie zmian będzie to aż 1000 zł.
