Aktualności

Rewolucja w przepisach regulujących działalność związków zawodowych

Przełom roku to zazwyczaj gorący okres dla pracodawców. Między innymi dlatego, że muszą przygotować się do zmian, które wejdą w życie wraz z nowym rokiem. Rok 2019 przyniesie natomiast iście rewolucyjne zmiany w prawie związkowym, które z całą pewnością wzmocnią pozycję związków zawodowych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze założenia nowelizacji Ustawy o związkach zawodowych, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2019.

  1.  Związki zawodowe nie tylko dla pracowników

Najistotniejszą z pewnością zmianą w dotychczasowych przepisach jest zmiana definicji osoby, która ma prawo zrzeszania się w ramach związku zawodowego. Od nowego roku uprawnienie takie przysługiwać będzie nie tylko pracownikom, ale każdej osobie świadczącej pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy. Oznacza to, że mającą prawo przystąpienia do związku zawodowego osobą wykonującą pracę zarobkową będzie także osoba związana umową zlecenia, umową o dzieło, a nawet osoba samozatrudniona, jeśli wykonuje pracę osobiście. Dodatkowym warunkiem możliwości przystąpienia do związku zawodowego przez osobę niebędącą pracownikiem będzie to, by osoba ta miała takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy. Ponadto, do związku zawodowego będą mogli przystąpić także wolontariusze, stażyści i inne osoby, które świadczą osobiście pracę bez wynagrodzenia, na warunkach określonych statutami związków.

  1. Uprawnienia związkowe także dla członków niebędących pracownikami

Jakkolwiek nie wszystkie uprawnienia członków związku zawodowego będących pracownikami i świadczących pracę na innej podstawie zostały zrównane, to niektóre z nich- te niezbędne dla wykonywania działalności związkowej- przysługiwać będą także tej drugiej grupie podmiotów. Mowa tu między innymi o możliwości zwolnienia od pracy zawodowej na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, prawie do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej, ale przede wszystkim o objęciu członków związku niebędących pracownikami szczególną ochroną przed rozwiązaniem umowy o pracę lub zmianą warunków pracy.

  1. Skutki rozwiązania/zmiany warunków umowy osoby nie będącej pracownikiem bez zgody zarządu związku zawodowego

Skutkiem objęcia ochroną przed rozwiązaniem stosunku prawnego łączącego podmiot zatrudniający i osobę świadczącą pracę na innej podstawie niż umowa o pracę, będzie przyznanie takim osobom prawa dochodzenia, niezależnie od wielkości poniesionej szkody, rekompensaty w wysokości równej 6-miesięcznemu wynagrodzeniu przysługującemu tej osobie w ostatnim okresie zatrudnienia, a jeżeli wynagrodzenie tej osoby nie jest wypłacane w okresach miesięcznych – w wysokości równej 6-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Osoba taka będzie mogła nadto dochodzić odszkodowania lub zadośćuczynienia przenoszącego wysokość rekompensaty.

  1. Zwiększenie progu reprezentatywności

Rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do zrzeszania się w ramach związków zawodowych pociągnie za sobą także zmiany w zakresie progu przyznającego organizacji związkowej przymiot ,,organizacji reprezentatywnej” i tak:

  • reprezentatywną ponadzakładową organizacją związkową będzie ponadzakładowa organizacja związkowa:
  1. reprezentatywna w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego lub,
  2. zrzeszająca co najmniej 15% ogółu osób wykonujących pracę zarobkową objętych zakresem działania statutu, nie mniej jednak niż 10.000 osób wykonujących pracę zarobkową, lub,
  3. zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową, dla których ma być zawarty określony ponadzakładowy układ zbiorowy pracy.
  • reprezentatywną zakładową organizacją związkową będzie zakładowa organizacja związkowa:
  1. będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego, zrzeszająca co najmniej 8% osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy lub,
  2. zrzeszająca co najmniej 15% osób wykonujących pracę zarobkową zatrudnionych u pracodawcy.


Alicja Myśluk-Landowska

Prawnik

Alicja Myśluk-Landowska

Radca prawny, Senior Counsel

Alicja Myśluk-Landowska

Kontakt:

ul. Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa