Już niebawem, bo 30 czerwca 2024 r., wchodzi w życie pierwszy pakiet regulacji Rozporządzenia 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów (dalej jako: „MiCA”). Nowo obowiązujące przepisy będą miały bezpośrednie przełożenie na rynek kryptowalut Unii Europejskiej, albowiem będą dotyczyć emitentów tokenów powiązanych z aktywami oraz emitentów tokenów będących e-pieniądzem. W niniejszym wpisie omawiamy jaki jest podział kryptoaktywów zgodnie z MiCA, a także jakie są obowiązki ich emitentów.
Rodzaje kryptoaktywów
Zgodnie z Rozporządzeniem MiCA kryptoaktywa to „cyfrowe odzwierciedlenie wartości lub prawa, które da się przenosić i przechowywać w formie elektronicznej z wykorzystaniem technologii rozproszonego rejestru lub podobnej technologii”. Z tej ogólnej definicji wywodzą się poszczególne rodzaje kryptoaktywów, tj.:
- Tokeny będące e-pieniądzem (EMT) – rodzaj kryptoaktywa, który ma utrzymywać stabilną wartość dzięki temu, że jest powiązany z jedną walutą urzędową. Ta kategoria obejmuje tzw. stablecoiny.
- Tokeny powiązane z aktywami (ART) – rodzaj kryptoaktywa, który nie jest tokenem będącym pieniądzem elektronicznym i który ma utrzymywać stabilną wartość dzięki temu, że jest powiązany z inną wartością lub prawem bądź ich kombinacją, w tym z co najmniej jedną walutą urzędową.
- Tokeny użytkowe – rodzaj kryptoaktywa, który ma jedynie zapewnić dostęp do danego towaru lub usługi dostarczanych przez jego emitenta.
Z uwagi na fakt, że wchodzące w życie regulacje dotyczą wyłącznie EMT oraz ART, w niniejszym wpisie nie opisujemy obowiązków dotyczących tokenów użytkowych.
Obowiązki emitentów tokenów powiązanych z aktywami
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że dokonywać oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami mogą jedynie:
- osoby prawne posiadające odpowiednie zezwolenie (uregulowane w art. 21 MiCA)
- instytucje kredytowe.
Wniosek o udzielenie zezwolenia
Wniosek o udzielenie zezwolenia podmiotów, które zamierzają złożyć ofertę publiczną ART, lub które będą ubiegać się o dopuszczenie do obrotu takich tokenów, musi zawierać m.in. następujące informacje:
- statut lub umowę spółki emitenta
- program działań określający model biznesowy
- opinię prawną stwierdzającą, że token powiązany z aktywami nie kwalifikuje się jako EMT lub inne kryptoaktywo wyłączone spod stosowania MiCA
- dowody na to, że wspólnicy, akcjonariusze oraz osoby zarządzające cieszą się wystarczająco dobrą opinią oraz mają odpowiednie wiedzę, umiejętności i doświadczenie
- dokument informacyjny dotyczący emitowanego kryptoaktywa (whitepaper)
- opis polityki ciągłości działania emitenta
- opis mechanizmów kontroli wewnętrznej i procedur zarządzania ryzykiem, itd.
Kwartalne obowiązki raportowe
Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku emitenci ART, których wartość emisji przekracza 100 000 000 EUR są zobowiązani do przekazywania do właściwego organu nadzoru kwartalnych informacji o:
- liczbie posiadaczy tokena,
- wartości wyemitowanych tokenów i wielkości rezerwy aktywów,
- średniej dziennej liczbę i średniej łącznej dziennej wartości transakcji w odpowiednim kwartale,
- szacowanej liczbie i wartości transakcji w odpowiednim kwartale powiązanych z jego zastosowaniami jako środka wymiany w obszarze jednej waluty
Jeżeli emitent zaprzestanie działalności przez 6 kolejnych miesięcy lub nie skorzystał z zezwolenia przez 12 kolejnych miesięcy właściwy, organ cofa zezwolenie.
Obowiązki w bieżącej działalności
W przypadku gdy emitent dokona zmiany opublikowanych dokumentów informacyjnych dot. tokenów powiązanych z ART musi on powiadomić właściwy organ państwa macierzystego w terminie co najmniej 30 dni roboczych przed wejściem w życie planowanych zmian.
W codziennej działalności emitenci tokenów powiązanych z aktywami mają obowiązek uczciwego, rzetelnego i profesjonalnego działania zgodnie z najlepiej pojętym interesem posiadaczy tychże tokenów. Dodatkowo MiCA nakłada na emitentów obowiązek opublikowania na swojej stronie internetowej dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa.
W zakresie działań marketingowych emitenci muszą spełniać następujące wymogi:
- wyraźne oznaczenie materiałów, które mają charakter marketingowy
- informacje zawarte w materiałach marketingowych muszą być rzetelne, jasne i nie mogą wprowadzać w błąd
- informacje muszą być zgodne z dokumentem informacyjnym
Dodatkowo emitenci muszą wdrożyć i utrzymać skuteczną politykę i procedury mające na celu identyfikowanie konfliktów interesów, zapobieganie im i zarządzanie nimi oraz ujawnianie konfliktów interesów, do których dochodzi np. z akcjonariuszami lub udziałowcami emitenta, członkami zarządu, pracownikami.
Wymogi w zakresie funduszy własnych
Emitent ART przez cały czas swojej działalności musi utrzymać fundusze własne na odpowiednim poziomie – ich kwota musi być co najmniej równa najwyższej z kwot:
- 350 000 EUR
- 2% średniej kwoty rezerwy aktywów
- ¼ stałych kosztów pośrednich z poprzedniego roku działalności
Dodatkowo MiCA dosyć szczegółowo opisuje obowiązki z zakresu posiadania rezerwy aktywów oraz struktury takiej rezerwy oraz zarządzania nią.
Co musi zawierać whitepaper dotyczący emitowanego kryptoaktywa ART?
Każdy podmiot chcący dokonać ICO tokena powiązane z kryptoaktywem musi sporządzić dokument informacyjny, czyli tzw. whitepaper zawierający m.in. następujące informacje:
- informacje o emitencie tokena
- informacje o tokenie
- informacje na temat oferty publicznej tokena powiązanego z aktywami lub dopuszczenia go do obrotu
- informacje na temat praw i obowiązków związanych z tokenem powiązanym z aktywami
- informacje na temat technologii bazowej
- informacje na temat ryzyka
- informacje na temat rezerwy aktywów
Obowiązki emitentów tokenów będących e-pieniądzem
W odróżnieniu od emitentów ART, emitentem EMT może być wyłącznie instytucja kredytowa lub instytucja pieniądza elektronicznego, która zgłosiła dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa i opublikowała go.
Emitenci tokenów będących e-pieniądzem na co najmniej 40 dni roboczych przed dniem, w którym zamierzają oferować publicznie te tokeny będące e-pieniądzem lub ubiegać się o ich dopuszczenie ich do obrotu, powiadamiają o tym zamiarze właściwy organ.
Głównym wymogiem jest zatem dostosowanie i publikacja whitepaper, który poza elementami wymienionymi wyżej – właściwymi dla emitentów ART – musi zawierać także:
- jasne ostrzeżenie, że token będący e-pieniądzem
- nie jest objęty systemami rekompensat dla inwestorów na mocy dyrektywy 97/9/WE;
- nie jest objęty systemami gwarancji depozytów na mocy dyrektywy 2014/49/UE
- podsumowanie, które w zwięzłym i niespecjalistycznym języku przedstawia kluczowe informacje na temat oferty publicznej tokena będącego e-pieniądzem lub planowanego dopuszczenia go do obrotu
- ostrzeżenie dot. podsumowania, że:
- należy traktować jako wprowadzenie do dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa;
- potencjalny posiadacz powinien podejmować wszelkie decyzje o nabyciu tokenów będących e-pieniądzem w oparciu o treść całego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywa, a nie jedynie na podstawie podsumowania;
- oferta publiczna tokena będącego e-pieniądzem nie stanowi oferty ani zachęty do nabycia instrumentów finansowych oraz że wszelkich tego rodzaju ofert lub zachęt można dokonywać tylko za pośrednictwem prospektu lub innego dokumentu emisyjnego zgodnie z obowiązującym prawem krajowym;
- dokument informacyjny dotyczący kryptoaktywa nie stanowi prospektu, o którym mowa w rozporządzeniu (UE) 2017/1129, ani innego dokumentu emisyjnego zgodnie z prawem Unii lub prawem krajowym.
W przypadku gdy emitent tokena będącego e-pieniądzem obowiązki dotyczące sporządzenia whitepaper, emitent ten oraz członkowie jego organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego ponoszą odpowiedzialność wobec posiadacza takiego tokena będącego e-pieniądzem za wszelkie straty poniesione w wyniku tego naruszenia.
Inwestowanie środków pieniężnych otrzymanych w zamian za tokeny będące e-pieniądzem
Zgodnie z Rozporządzeniem MiCA co najmniej 30% środków pieniężnych otrzymanych za EMT musi być zawsze zdeponowane na odrębnych rachunkach w instytucjach kredytowych. Natomiast pozostałe środki mogą być inwestowane w bezpieczne aktywa o niskim ryzyku denominowane w tej samej walucie urzędowej co waluta, z która powiązany jest token będący e-pieniądzem.
Podsumowanie
Już niedługo MiCA zrewolucjonizuje rynek kryptoaktywów w całej Unii Europejskiej i wymusi dostosowanie działalności prowadzonej nie tylko przez podmioty świadczące usługi związane z kryptoaktywami, ale także emitentów kryptoaktywów.
Jeżeli chcesz dostosować swoją działalność do nowych regulacji, lub rozważasz wejście na pełen nowych możliwości rynek kryptowalut – skontaktuj się z naszymi prawnikami - chętnie pomożemy.