Aktualności

Spory sądowe: Zaczną się procesy samorządów ze Skarbem Państwa o pokrycie długów szpital

Spory sądowe: Zaczną się procesy samorządów ze Skarbem Państwa o pokrycie długów szpital

Na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 listopada 2019 r. (K 4/17) z dniem 29 maja 2021 r. traci moc przepis art. 59 ust. 2 w związku z art. 55 ust. 1 pkt 6 i art. 61 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w zakresie, w jakim zobowiązuje on jednostkę samorządu terytorialnego, będącą podmiotem tworzącym samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, do pokrycia straty netto stanowiącej ekonomiczny skutek wprowadzania przepisów powszechnie obowiązujących, które wywołują obligatoryjne skutki finansowe dla działania samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

W powyższym wyroku uznano, że przepis ten jest niezgodny z art. 167 ust. 4 w związku z art. 166 ust. 2, art. 68 ust. 2 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie wyżej przytoczonymi przepisami ustawy o działalności leczniczej, które były objęte wyrokiem TK, samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może uzyskiwać środki finansowej na pokrycie straty netto, przy czym środki te zobowiązane były wypłacić podmioty je tworzące w terminie 9 miesięcy od upływu terminu do zatwierdzenia sprawozdania finansowego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w kwocie, jaka nie mogła być pokryta samodzielnie przez szpital, jednak nie wyższej niż suma straty netto i kosztów amortyzacji.

Alternatywnie, podmiot tworzący szpital zobowiązany był w terminie 12 miesięcy od upływu terminu do zatwierdzenia sprawozdania finansowego wydać rozporządzenie, zarządzenie albo podjąć uchwałę o likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, jeżeli strata netto za rok obrotowy nie mogła być pokryta w sposób określony powyżej oraz po dodaniu kosztów amortyzacji ma wartość ujemną.

Zobowiązania i należności samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej po jego likwidacji stają się zobowiązaniami i należnościami Skarbu Państwa albo uczelni medycznej, albo właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W przywołanym powyżej wyroku TK uznano, że przenoszenie ciężaru finansowania świadczeń opieki zdrowotnej z NFZ na samorząd terytorialny jest niedopuszczalne konstytucyjnie. Wskazano, że przyczyną zadłużania się jednostek samorządowych jest wadliwość finansowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia, ponieważ za świadczenia płaci on mniej niż wynosi wysokość ponoszonych kosztów. Tym samym, środki przekazywane szpitalom przez NFZ są nieadekwatne do rzeczywistych nakładów.

W związku z wyrokiem TK, skutkującym utratą mocy obowiązującej przepisu art. 59 ust. 2 w związku z art. 55 ust. 1 pkt 6 i art. 61 ustawy o działalności leczniczej, w zakresie określonym przez TK,  jednostki samorządowe, które pokryły stratę netto szpitala mają roszczenie do Skarbu Państwa (NFZ) o zwrot tych środków.



Michał Puk

Prawnik

Michał Puk

Adwokat, Partner

Michał Puk

Kontakt:

ul. Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa