Aktualności

Stanowisko KNF wobec przełomowego Wyroku TSUE w sprawach „frankowych”

Stanowisko KNF wobec przełomowego Wyroku TSUE w sprawach „frankowych”

3 października 2019 roku w aktualnościach Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) ukazało się stanowisko KNF wobec Wyroku i jego implikacji dla polskiego sektora bankowego. W ocenie KNF sektor bankowy w Polsce jest dobrze skapitalizowany i bezpieczny. Zdaniem KNF prowadzona w ostatnich latach polityka doprowadziła do skutecznego zobowiązania banków z dużym udziałem kredytów walutowych do posiadania odpowiednich kapitałów równoważących ryzyko związane z tymi kredytami.

Zdaniem KNF, sektor bankowy w Polsce jest gotowy na przyjęcie orzeczenia TSUE. Do działań wzmacniających odporność sektora bankowego na ryzyko związane z kredytami walutowymi KNF zaliczyła poniższe działania:

  1. Monitorowanie przez Urząd KNF, czy banki właściwie szacują ryzyka związane ze zmianami kursów walutowych i czy posiadają odpowiednie procedury w tym zakresie.
  2. Surową politykę dywidendową wymuszającą na bankach zatrzymanie ponad 60 % zysków w ostatnich pięciu latach (odsetek ten zwiększa się stosownie do zaangażowania danych banków w walutowe kredyty mieszkaniowe dla gospodarstw domowych).
  3. Wyznaczenie w 2015 roku przez Urząd KNF kwoty dodatkowego wymogu kapitałowego na ryzyko związane z portfelem kredytów walutowych; w rezultacie banki zostały sprawiedliwie zobowiązane do utrzymania odpowiedniego poziomu funduszy własnych i współczynników kapitałowych, z uwzględnieniem ryzyka prowadzonej działalności kredytowej (wskaźniki i metodyka podlegają corocznej aktualizacji). Wymóg ten rozszerzono w 2017 roku o dodatkowy kapitał na pokrycie ryzyka prawnego związanego z udzielaniem kredytów walutowych.
  4. Urząd KNF zainicjował wprowadzenie ustawy „antyspreadowej” umożliwiającej kredytobiorcom spłatę kredytu w walucie, w której został on udzielony, bez dodatkowych opłat. Ustawa wprowadziła ponadto obowiązek regulowania w umowie kredytu szczegółowych zasad określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego wyliczana jest kwota kredytu, jego transze, raty kapitałowo – odsetkowe oraz zasady przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu.
  5. Ryzyko walutowe ponoszone przez klienta ograniczają dodatkowo przepisy ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z 2017 r., zgodnie z którymi kredyt hipoteczny może zostać udzielony wyłącznie w walucie lub indeksowany do waluty, w której konsument uzyskuje większość swoich dochodów lub posiada większość środków finansowych lub innych aktywów wycenianych w walucie udzielenia kredytu hipotecznego lub walucie, do której kredyt hipoteczny jest indeksowany.

Oprócz opisanych wyżej działań nadzór bankowy wydał także dwie rekomendacje odnoszące się do kredytów denominowanych oraz indeksowanych do waluty obcej.

Zdaniem KNF poza samą Komisją i Urzędem KNF odpowiednio zareagował także Komitet Stabilności Finansowej, będący organem nadzoru makroostrożnościowego, rekomendując 2017 roku zwiększenie wagi ryzyka dla 150 % dla kredytów zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości mieszkalnej, którego raty lub odsetki zależą od zmian kursu waluty lub walut innych niż waluty przychodów osiąganych przez dłużnika. KSF zarekomendował także nałożenie tzw. bufora ryzyka systemowego w wysokości 3% w celu zapewnienia odporności banków na negatywne i gwałtowne zjawiska zewnętrzne w otoczeniu polskiej gospodarki.

KNF podsumowuje, że w wyniku powyższych kompleksowych działań, wzmocnieniu uległa baza kapitałowa banków komercyjnych oraz zwiększyła się stabilność sektora bankowego, co znajduje odzwierciedlenie w zewnętrznych ocenach ratingowych agencji Moody’s, S&P oraz Fitch.

W podsumowaniu obwieszczenia czytamy, że choć Urząd KNF uważa, że polska bankowość jest dobrze przygotowana na potencjalne skutki orzeczenia TSUE, organy centralne stale monitorują zmiany linii orzeczniczych sadów i politykę informacyjną banków w tej materii.



Piotr Glapiński

Prawnik

Piotr Glapiński

Radca prawny, Counsel

Piotr Glapiński

Kontakt:

ul. Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa