Kontrola podatkowa
Kontrola podatkowa w rozumieniu przepisów Ordynacji Podatkowej dosięgnąć może zarówno przedsiębiorców, jak i podmioty prywatne. Postępowanie kontrolne prowadzi (za pośrednictwem swoich pracowników) organ podatkowy pierwszej instancji, a więc zasadniczo Naczelnik Urzędu Skarbowego, Naczelnik Urzędu Celnego albo właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego.
Warto wiedzieć o tym, że kontrola – co do zasady – może być wszczęta nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia kontrolowanemu pisma zawierającego zawiadomienie o zamiarze dokonania kontroli.
Przystępując do czynności kontrolnych, kontrolujący powinien okazać legitymację służbową oraz stosowne upoważnienie kierownika danej jednostki. Upoważnienie powinno określać w szczególności:
- imię i nazwisko kontrolującego,
- podstawę prawną,
- podmiot kontrolowany,
- zakres kontroli (wskazanie okresu objętego kontrolą oraz samego przedmiotu kontroli, tj. zobowiązania podatkowego)
- datę wszczęcia oraz prognozowaną datę zakończenia kontroli.
Upoważnienie niespełniające przedstawionych wyżej wymagań nie stanowi podstawy do wszczęcia i prowadzenia kontroli, a dowody zebrane w toku takiej (tj. wadliwie prowadzonej) kontroli nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu podatkowym. Prawidłowo wszczęta kontrola nie może zaś wykraczać poza wskazany w upoważnieniu zakres.
Czas trwania kontroli
Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:
1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych,
2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych,
3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych,
4) w odniesieniu do pozostałych (tj. większych) przedsiębiorców - 48 dni roboczych.
Miejsce przeprowadzania kontroli
Czynności kontrolne prowadzone są w siedzibie kontrolowanego, w innym miejscu przechowywania dokumentacji oraz w miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością i w godzinach jej prowadzenia. W przypadku gdy księgi podatkowe są prowadzone lub przechowywane poza siedzibą kontrolowanego, kontrolowany na żądanie kontrolującego obowiązany jest zapewnić dostęp do ksiąg w swojej siedzibie albo w miejscu ich prowadzenia lub przechowywania.
W przypadku, gdy działalność gospodarcza prowadzona jest w lokalu mieszkalnym kontrolujący prowadzi czynności w tym lokalu. Jeżeli działalność prowadzona jest poza lokalem mieszkalnym lub gdy organ zamierza dokonać oględzin lokalu, wstęp do takiego lokalu możliwy jest wyłącznie po uzyskaniu zgody kontrolowanego lub prokuratora rejonowego.
Zakończenie kontroli
Kontrola powinna zakończyć się możliwie najszybciej, najpóźniej w terminie wskazanym w upoważnieniu. Zakończenie kontroli następuje z chwilą doręczenia protokołu kontroli. Kontrolowanemu przysługuje prawo do wniesienia zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu oraz do wskazania wniosków dowodowych. Kontrolujący ma obowiązek odniesienia się do zastrzeżeń. Ustalenia kontroli mogą stanowić podstawę dla wszczęcia i prowadzenia właściwego postępowania podatkowego.