W wyroku z 18 kwietnia 2019 roku (sygn. SK 21/17) Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją RP przepisu art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów, w zakresie w jakim przepis ten uniemożliwia stwierdzenie wydania z naruszeniem prawa decyzji o zatwierdzeniu projektu scalania. W rezultacie wydanego wyroku wspomniany przepis traci moc w zakresie określonym przez Trybunał Konstytucyjny z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Przepis art. 33 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny wyłącza możliwość wzruszenia ostatecznych decyzji zatwierdzających projekt scalenia w trybie wznowienia postępowania oraz stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli od dnia, w którym decyzja o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów stała się ostateczna, upłynęło 5 lat. Uniemożliwia to podważanie dokonanego scalenia gruntów w sytuacji wydania decyzji z rażącym naruszenie prawa (na przykład z naruszeniem ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) lub skierowania decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie (na przykład jeżeli przed wydaniem decyzji właściciel zmarł lub zbył nieruchomość). W konsekwencji osoba poszkodowana wydaniem decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia pozbawiona jest możliwość dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa.
Najnowszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego może zmienić tę sytuację, umożliwiając podmiotom, których prawa zostały naruszone w postępowaniu scaleniowym, dochodzenie odszkodowania za poniesione szkody, wskutek wydania decyzji zatwierdzającej projekt scalenia nieruchomości. Co istotne jednak, wyrok Trybunału Konstytucyjnego obejmuje swym zakresem wyłącznie przypadki kwalifikujące się jako podstawa do stwierdzenia nieważności decyzji przewidziane w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. W pozostałym zakresie przepis art. 33 ust. 2 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów zachowuje moc prawną. Oznacza to, że nadal zamknięta jest możliwość wznowienia postępowania scaleniowego, jeżeli od wydania ostatecznej decyzji upłynęło 5 lat.
Jeżeli chcesz uzyskać więcej informacji na temat dochodzenia odszkodowań za bezpodstawne scalenie, wymianę, podział lub wywłaszczenie nieruchomości, zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.
