Zwalczanie fraudów i naprawianie skutków przestępczości gospodarczej nie byłoby możliwe bez instytucji zabezpieczenia majątkowego. Mimo, że zabezpieczenie majątkowe jest instytucją w praktyce dość często stosowaną to jednak ciągle niewiele osób ma świadomość istnienia tej instytucji lub nie docenia praktycznych możliwości jej zastosowania.
Kiedy możemy zastosować zabezpieczenie majątkowe?
Przepis art. 291 Kodeksu postępowania karnego stanowi m.in. że w razie popełnienia przestępstwa przeciwko mieniu lub wyrządzenia przestępstwem szkody w mieniu może z urzędu nastąpić zabezpieczenie roszczeń o naprawienie szkody. Dalsze przepisy Kodeksu postępowania karnego wskazują, że zabezpieczenie majątkowe może być stosowane przez sąd lub prokuratora już w postępowaniu przygotowawczym w jego zaawansowanej fazie, kiedy „zdefiniowana” jest osoba podejrzanego oraz – co oczywiste – kiedy ustalone są składniki majątku podejrzanego, które mogą podlegać zabezpieczeniu. Z przepisów tych jasno wynika, że zabezpieczenie służyć ma realnej możliwości wykonania obowiązków finansowych orzeczonych w przyszłości wobec sprawcy.
Jakie są sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych?
Samo zabezpieczenie następuje w sposób określony w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego i może polegać na:
- zajęciu ruchomości, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego albo innej wierzytelności lub innego prawa majątkowego;
- obciążeniu nieruchomości obowiązanego hipoteką przymusową;
- ustanowieniu zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej lub której księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu;
- ustanowieniu zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- ustanowieniu zarządu przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowiązanego albo zakładem wchodzącym w skład przedsiębiorstwa lub jego częścią albo częścią gospodarstwa rolnego obowiązanego.
Jak uzyskać zabezpieczenie majątkowe?
Prokurator lub sąd może dokonać zabezpieczenia z urzędu, a skoro tak, to takie działanie może być również zainicjowane odpowiednim wnioskiem pokrzywdzonego. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może złożyć także pełnomocnik pokrzywdzonego. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia nie podlega żadnej opłacie. W postanowieniu o zabezpieczeniu prokurator/sąd powinien określić osobę podejrzanego oraz prawa majątkowe podlegające zabezpieczeniu i zakres zabezpieczenia (wartość).
Jakie są korzyści z ustanowienia zabezpieczenia majątkowego?
Niewątpliwą, z punktu widzenia pokrzywdzonego, zaletą omawianej regulacji jest możliwość działania w warunkach postępowania karnego na jego początkowym etapie, w którym to prokurator decyduje o dostępie do informacji gromadzonych w tym postępowaniu. W takich warunkach niektóre działania prokuratora mogą stanowić zaskoczenie dla podejrzanego. Może to mieć ogromny wpływ na realną możliwość naprawienia szkody. Praktyka daje bowiem dostatecznie wiele przykładów, że pośpiech w sprawach dotyczących majątku podejrzanych jest wskazany.
Efektywność i celowość dokonania zabezpieczeń zależy w znacznym stopniu od sprawności działania prokuratora i inicjatywy pokrzywdzonego. Jeśli więc ty lub twoja firma padliście ofiarą nieuczciwego postępowania, skontaktuj się z naszymi prawnikami zajmujący się oszustwami. Dzięki ich doświadczeniu będziesz miał szansę na dochodzenie roszczeń i odzyskanie swoich strat.
