Coraz bardziej popularne staje się wykorzystywanie kryptowalut do transakcji handlowych, co przekłada się także na sprawy karne, w których coraz częściej pojawia się wątek kryptowalut w różnym charakterze.
Waluty wirtualne najczęściej wykorzystywane są do przestępstw prania pieniędzy, finansowania terroryzmu czy oszustwa.
W toku postępowania karnego waluty wirtualne mogą stanowić dowód, ślad, dokument, informację, a także przedmiot zabezpieczenia czy poręczenia majątkowego.
Zabezpieczenie majątkowe
Zabezpieczenie majątkowe jest środkiem przymusu, niebędącym środkiem zapobiegawczym, którego celem jest zabezpieczenie wykonania orzeczenia, które zapadnie w przyszłości w związku z przestępstwem, za które można orzec grzywnę lub świadczenie pieniężne albo w związku z którym można orzec przepadek lub środek kompensacyjny.
Choć nie jest to kodeksową przesłanką stosowania tej instytucji, to w praktyce jednak często stosowana jest także wtedy, gdy pojawia się ryzyko wyzbycia środków przez podejrzanego, co w przypadku kryptowalut jest zazwyczaj możliwe wyjątkowo szybko.
Dla organów ścigania zabezpieczenie majątkowe jest jednym z ważniejszych sposobów walki z przestępstwem prania
pieniędzy.
Zajęcie kryptowalut
Kryptowaluty mogą być przedmiotem zabezpieczenia majątkowego. Postanowienie w tym przedmiocie wydaje sąd lub prokurator i zawiera wskazanie:
- czego sprawa dotyczy,
- kwoty do jakiej ma nastąpić zabezpieczenie,
- sposobu zabezpieczenia.
Wykonalność zabezpieczenia kryptowalut
Postanowienie takie jest natychmiast wykonalne i środki są transferowane natychmiastowo na konto organu ścigania w walucie wirtualnej.
Jeżeli podejrzany przetrzymuje kryptowaluty na internetowej giełdzie, np. Binance to najpierw organ kieruje do giełdy żądanie wydania przedmiotu zabezpieczenia, co z reguły odbywa się sprawnie i szybko.
Opis zajętych krytpowalut
Opisanie przez organ sposobu zabezpieczenia polega na zamieszczeniu w sentencji postanowienia nazwy i adresu portfela, w którym zostały złożone kryptowaluty (np. 2JVrmSc7gnPR3dKx VXPkNt5cSoCMFvgfz3).
Praktyka pokazuje, iż często zajmowane są portfele kryptowalut w całości z uwagi chociażby na intensywne wahania kursowe walut.
Podsumowanie – zabezpieczenie majątkowe na krypotowalutach
Często zamrożenie środków na rachunkach kryptowalut jest dużym zaskoczeniem i często poprzedza je stosowana przez organy ścigania blokada rachunku.
Zdarza się również, iż środki te zajmowane są osobom niemającym żadnego związku z przestępstwem, których rachunek jednak znalazł się jako jedno z ogniw podejrzanego łańcucha transakcji wskazującego na pranie pieniędzy.
Polskie organy ścigania posiadają obecnie mechanizmy pozwalające na techniczne zablokowanie rachunku walut wirtualnych i zdeponowania tych środków pod swoim nadzorem.
Jako że waluty wirtualne należą do kategorii mienia, a zabezpieczenie majątkowe powoduje ingerencję w prawo własności, konieczne jest podjęcie skutecznej i metodycznej obrony w toku postępowania karnego.
