Pierwszy etap pozasądowej windykacji - wezwanie do zapłaty
Pierwszym i niezwykle ważnych elementem, rozpoczynającym etap pozasądowego odzyskiwania długu, jest wystosowanie do dłużnika wezwania do zapłaty. Wezwanie to powinno zawierać następujące elementy:
-
datę i miejsce sporządzenia,
-
dane wierzyciela i dłużnika,
-
podstawę, z której wynika obowiązek zapłaty (np. faktura, umowa etc.),
-
wysokość zobowiązania (przy czym do kwoty tej można doliczać roszczenia określone w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych oraz wskazywać moment naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie albo odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych),
-
termin spłaty długu,
-
numer rachunku bankowego, na który należy dokonać zapłaty,
-
podpis wierzyciela.
Wezwanie takie należy kierować adres dłużnika w formie listu poleconego za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Często praktykowane jest również równoczesne przesyłanie skanu takiego wezwania na znany adres e-mail dłużnika.
Funkcja wezwania do zapłaty w windykacji pozasądowej
Funkcja wezwania do zapłaty jest istotna z dwóch względów. Po pierwsze, jest sygnałem dla dłużnika, że wierzyciel podejmuje odpowiednie kroki w celu odzyskania należności i może skłonić go do zaspokojenia roszczenia bądź przystąpienia do negocjacji pozasądowych. Po drugie, w przypadku, gdy wierzyciel skieruje sprawę na drogę postępowania sądowego, stanowi dowód, że podjęta została próba polubownego zakończenia sporu oraz wskazuje termin, w którym roszczenie stało się wymagalne (w przypadku tzw. roszczeń bezterminowych).
W przypadku, gdy dłużnik zareaguje na wezwanie, nie kwestionując jego treści, a np. proponując spłatę zadłużenia w ratach, stanowi to istotny dowód, że dłużnik uznał roszczenie, co z kolei jest istotnym elementem pozwalającym na przyjęcie, że przerwany został bieg przedawnienia oraz może ułatwić szybkie uzyskanie nakazu zapłaty (o rodzajach orzeczeń wydawanych w toku postępowania sądowego więcej tutaj).
Ugoda w procesie windykacji pozasądowej
Jeśli wierzyciel zdecyduje się na zawarcie z dłużnikiem porozumienia co do zapłaty należności, może to nastąpić w formie tzw. ugody pozasądowej, w której strony, w drodze wzajemnych ustępstw, ustalają warunki spłaty zadłużenia. Najczęściej spotykanymi rozwiązaniami jest rozłożenie zadłużenia na raty, przesunięcie terminu zapłaty, rezygnacja przez wierzyciela z części odsetek etc. Warto pamiętać, że ugoda pozasądowa jest prawnie wiążąca, ale nie jest tytułem umożliwiającym egzekucję długu w postępowaniu prowadzonym przez komornika. W razie gdyby dłużnik nie wypełniał warunków ugody, wierzyciel i tak musi skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. W związku z tym, przy podpisywaniu ugody pozasądowej warto rozważyć zabezpieczenie jej odpowiednimi narzędziami, takimi jak np. weksel in blanco, poręczenie osoby trzeciej czy poddanie się dłużnika egzekucji w akcie notarialnym do kwoty wskazanej w ugodzie. Może to znacząco ułatwić dochodzenie należności w sytuacji, w której dłużnik okaże się niewypłacalny lub zaprzestanie spłaty. Więcej o sposobach zabezpieczenia roszczeń można przeczytać tutaj.
Windykacja z udziałem adwokata lub firmy windykacyjnej
W razie gdyby dłużnik odmówił zapłaty lub zignorował wezwanie do zapłaty, istnieje możliwość skorzystania z usług firm windykacyjnych lub kancelarii prawnych, które specjalizują się w odzyskiwaniu długów. Należy jednak pamiętać, że firmy takie pobierają prowizję od wyegzekwowanego roszczenia oraz nie mają one prawa do zajmowania majątku czy rachunków bankowych dłużnika (te uprawnienia przysługują jedynie komornikowi). Ich działalność sprowadza się głównie do monitorowania dłużnika telefonami i pismami.
Giełdy długów - zbycie długu jako metoda windykacji
Popularność zyskują również tzw. giełdy długów, które pozwalają przedsiębiorcy pozbyć się przysługującej mu wierzytelność w drodze tzw. cesji. Na jej podstawie wierzyciel może sprzedać podmiotowi trzeciemu cały dług, który ma wobec wierzyciela dłużnik i uzyskać w ten sposób choćby częściowe zaspokojenie roszczeń.
Wpis do rejestru długów lub dłużników
Warto również rozważyć wpisanie dłużnika do Krajowego Rejestru Długów. Dłużnik, którego dane figurują w tej bazie traci wiarygodność finansową wśród kontrahentów i instytucji finansowych, co może stanowić istotną motywację do jak najszybszego uregulowania swoich należności. W wielu przypadkach już samo poinformowanie dłużnika o zamiarze zgłoszenia jego danych do KRD skłania dłużnika do zapłaty długu. Uprawnionym do zgłoszenia dłużnika są wyłącznie przedsiębiorcy, przy czym w przypadku, gdy dłużnikiem nie jest konsument, łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosić musi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni (w przypadku konsumenta minimalna wartość zadłużenia to 200 złotych). W każdym przypadku wpis do KRD musi być poprzedzony udokumentowanym wystosowaniem do dłużnika wezwania do zapłaty.
W razie niepowodzenia pozasądowej windykacji należności konieczne jest przejście do etapu sądowego.